Opis
- Do uprawy na orzechy należy posadzić w słońcu (większe plony)
„Dalej, śmieszki, na orzeszki, dalej razem w las! Już leszczyna się ugina, woła, woła nas.” – pisała Maria Konopnicka.
Krzew o wysokości do 5 m, ma pędy wzniesione przewisające na końcach. Lubi gleby raczej żyzne, zasobne w wodę, przepuszczalne, stanowiska słoneczne lub częściowo zacienione. Jest odporny na mróz, ale wrażliwy na wiatr. Pędy wiosną przyrastając są czerwone, a na krzewach pojawiają się długie „kotki” obsypane żółtym pyłkiem. Dla pszczół jest to pierwszy pożytek po zimie więc jest bardzo cenny. Pszczoły nie zbierają nektaru, bo leszczyna go nie wytwarza i nie zapylają kwiatów, ponieważ leszczyna jest wiatropylna. Owocem leszczyny jest orzech laskowy. Orzechy te są bardzo odżywcze. Należą do najbardziej suchych owoców. Są bardzo bogate w tłuszcze. Zawierają największy procent niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych koniecznych do rozwoju organizmu człowieka. Orzechy laskowe zawierają też białko i choć nie jest ono tak wartościowe jak zwierzęce, bo brakuje w nim kilku aminokwasów to jest ono bardzo dobrze przyswajalne. Orzechy zawierają węglowodany, mają wysoką wartość energetyczną (wyższą niż wieprzowina). Pół kilograma orzechów może zaspokoić zapotrzebowanie energetyczne dorosłego mężczyzny. Są więc doskonałe na wycieczkę.
Orzechy wykorzystuje się do produkcji słodyczy, ciast, musli i tzw. mleczka orzechowego (w Czechach i na Słowacji). Oczywiście bardzo smaczne są same orzechy, zarówno w postaci świeżej, jak też suszone, solone, kandyzowane, prażone.
Leszczynę wykorzystuje się też w celach leczniczych ze względu na zawartość witaminy F, B1, C oraz mikroelementów: żelazo, fosfor, wapń, potas, sód, magnez, cynk. Znajdują się one w owocach i liściach.
Olej z orzechów obniża poziom cholesterolu we krwi i działa przeciwko tasiemcom uzbrojonym i nieuzbrojonym.
Płynny wyciąg z liści leszczyny stosuje się na żylaki i obrzęki nóg. Stosowany jest do wyrobu kosmetyków.
Leszczyna silnie się rozrasta i swoimi rozległymi korzeniami umacnia zbocza i skarpy. Drewno leszczyny wykorzystywane jest do wyrobu lasek, obręczy do beczek, wędek, biczy, ogrodzeń i umocnień (w tym faszyny), dawniej także łuków. Leszczynowy węgiel drzewny wykorzystywany jest do wytwarzania pałeczek rysunkowych i prochu strzelniczego.
Krzew leszczyny oznaczał w dawnej Polsce błogosławieństwo Boże, był symbolem obfitości i dobrą wróżbą na przyszłość. W wielu kulturach świata orzechy laskowe były symbolem płodności i kobiecej mądrości. W izbach mieszkalnych wieszano girlandy z orzechów, by zapewnić płodność ich mieszkańcom. Gdzie indziej zaś gałęzie leszczyny, zwłaszcza kwitnące, umieszczano u wejścia domów dla zapobieżenia złym mocom. W baśniach i legendach drewno leszczynowe często służyło do sporządzania magicznych różdżek i kijów, były płotami wokół domków, lub wymierzały sprawiedliwość jako kije-samobije. Dzisiaj radiesteci też używają często różdżek leszczynowych więc chyba coś w nich musi być…